Η αξιολογική περικύκλωση του κλάδου σφίγγει
Το τελευταίο διάστημα, πολλά κυβερνητικά μέτρα που αφορούν την εκπαίδευση διαπνέονται από το κοινό νήμα της εμπέδωσης της αξιολογικής «κουλτούρας» και το σφίξιμο της αξιολογικής περικύκλωση των εκπαιδευτικών και των σχολικών μονάδων.
Πιο σημαντικό στιγμιότυπο αυτού του πακέτου ήταν το πέρασμα του «προσοντολόγιου» το Γενάρη.
Η θεσμοθέτηση αυτού του συστήματος «διορισμών» δεν είναι παρά μια επίθεση με δυο αιχμές: Η μία είναι ότι αυτό το σύστημα είναι σύστημα απολύσεων και όχι σύστημα διορισμών. Η απολύτως συντριπτική πλειοψηφία των αναπληρωτών θα μείνει ΕΞΩ από τους διορισμούς. Η δεύτερη αιχμή είναι ότι η κυβέρνηση τσακίζει το πτυχίο ως μοναδικό κριτήριο για δουλειά και (πριμοδοτώντας διδακτορικά, μεταπτυχιακά και σεμινάρια), εισάγει την αξιολόγηση καταρχάς στους διορισμούς και κατ’ επέκταση σε όλον τον κλάδο. Σπέρνει, με τον τρόπο αυτό, τον εμφύλιο στο εσωτερικό των συμβασιούχων – αναπληρωτών εκπαιδευτικών. Η κυβέρνηση εδώ έρχεται να ικανοποιήσει μια στρατηγική επιταγή του συστήματος, το οποίο θέλει να συντρίψει το πτυχίο ως μέσο που οδηγεί στην εργασία και να το αντικαταστήσει με «πιστωτικές μονάδες» και «διά βίου μάθηση». Μια πραγματικότητα που συνάδει απολύτως με την εργασιακή ζούγκλα στην κοινωνία, με τη συνεχή κίνηση εργασία – υποαπασχόληση – ελαστικότητα – ανεργία, με το μοτίβο δηλαδή του εργαζόμενου – λάστιχο χωρίς κανένα δικαίωμα.
Λίγες μέρες πριν, είχε δημοσιευτεί η υπουργική απόφαση για τον «Προγραμματισμό και την Αποτίμηση του Εκπαιδευτικού Έργου των Σχολικών Μονάδων». Η ΥΑ καθορίζει θεματικούς άξονες προγραμματισμού και αποτίμησης, ανάμεσα στους οποίους θέση έχουν οι «σχέσεις του σχολείου με την τοπική και ευρύτερη κοινωνία», η «συνεργασία μεταξύ σχολείου και δομών υποστήριξης του εκπαιδευτικού έργου», ο «οργανωτικός σχεδιασμός για την αποδοτικότερη διοικητικά λειτουργία του σχολείου», τα «εκπαιδευτικά αποτελέσματα» κα. Στην έκθεση αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου περιγράφονται –ανάμεσα στα άλλα- «τα αποτελέσματα από την υλοποίηση του συλλογικού προγραμματισμού με αναφορά στην επίτευξη των στόχων που είχαν τεθεί» και «οι συντονιστές εκπαιδευτικού έργου μελετούν τις εκθέσεις προγραμματισμού και αποτίμησης του εκπαιδευτικού έργου των σχολικών μονάδων των οποίων έχουν την παιδαγωγική ευθύνη και διατυπώνουν παρατηρήσεις με βάση τις οποίες εισηγούνται πιθανές βελτιώσεις, οι οποίες λαμβάνονται υπόψη τόσο για την υλοποίηση των δράσεων του τρέχοντος σχολικού έτους όσο και κατά τον προγραμματισμό του επόμενου σχολικού έτους από τις αντίστοιχες σχολικές μονάδες.» Πέρα από τα ωραία λόγια, είναι φανερή η προσπάθεια έντασης του ελέγχου πάνω στους εκπαιδευτικούς σε αντιδραστική κατεύθυνση. Αρκεί να βάλει κανείς τις κατάλληλες λέξεις που θα αντικαταστήσουν την «τοπική και ευρύτερη κοινωνία», τη «συνεργασία με τις δομές υποστήριξης» (!),τον καθαρά ελεγκτικό και χειραγωγητικό ρόλο των συντονιστών (πρώην σχολικών συμβούλων) αλλά και να βρει τους… ενόχους για τα «εκπαιδευτικά αποτελέσματα» των σχολείων φτωχών και εργατικών περιοχών. Και θα γίνει πολύ φανερός ο στόχος του συστήματος και της κυβέρνησης. Άλλωστε, η ποσοτική μέτρηση των δράσεων του σχολείου ανά θεματική ενότητα (τόσες δράσεις εδώ, τόσες εκεί κλπ...) θα αποτελεί έναν άμεσο δείκτη αξιολόγησης και κατάταξης του κάθε σχολείου και φυσικά των εκπαιδευτικών που εργάζονται σε αυτό.
Από την αρχή της χρονιάς «τρέχει» το πρόγραμμα με τον τίτλο «μια νέα αρχή στα ΕΠΑΛ». Αλήθεια είναι ότι πιο σωστός τίτλος θα ήταν «μια νέα νέα νέα νέα νέα αρχή στα ΕΠΑΛ»(!) καθώς κάθε τόσο επαναφέρουν «νέα» περιτυλίγματα για να τσιμπήσει η νεολαία και να κατευθυνθεί στην επαγγελματική εκπαίδευση, με αποτέλεσμα να γίνονται συνεχώς υποτιθέμενες διορθωτικές αλλαγές. Μια «νέα αρχή» πάντως, που δεν διστάζει να προωθήσει πλήρως τις αξίες της απόλυτης εκμετάλλευσης μέσω της σύνδεσης με την αγορά εργασίας (και την παράλληλα κινούμενη «μαθητεία») και την κατηγοριοποίηση σχολείων μέσω των σχεδίων δράσης τα οποία αξιολογούνται από εξωτερικούς φορείς. Δε διστάζει, επίσης, να μεταφέρει στους εκπαιδευτικούς όλο το βάρος των κοινωνικών προβλημάτων αλλά και την αποενοχοποίηση του συστήματος μέσω της εξατομίκευσης και της «ψυχολογικοποίησης» των προβλημάτων αυτών, θεσμοθετώντας θέση σύμβουλου καθηγητή, ο οποίος είναι υπεύθυνος για την ψυχοκοινωνική στήριξη των μαθητών.
Πάγος μπήκε για την ώρα («μέχρι να δοθούν αναλυτικές οδηγίες», όπως είπε ο Γαβρόγλου) σε ένα άλλο έκτρωμα που θεσμοθέτησε η κυβέρνηση πρόσφατα. Σύμφωνα με αυτό –και αφού διαλύθηκαν τα ΚΕΔΔΥ που έκαναν τις διαγνώσεις- πέφτει το βάρος διάγνωσης (για μαθητές που έχουν ανάγκη πρόσθετης διδακτικής στήριξης) στους εκπαιδευτικούς. Σύμφωνα με την εγκύκλιο, συστήνονται (τριμελείς) Ομάδες Εκπαιδευτικής Υποστήριξης σε κάθε σχολείο. Για να μπορέσει ένας μαθητής να φτάσει στην πόρτα του ΚΕΣΥ (που αντικαθιστά τα ΚΕΔΔΥ) θα πρέπει πρώτα να δημιουργηθεί Ο.Ε.Υ. που θα συντάξει Βραχυχρόνιο Πρόγραμμα Παρέμβασης, που θα το εγκρίνει σε συνεδρίασή του ο σύλλογος διδασκόντων και, στη συνέχεια, θα το διαβιβάσει για παρατηρήσεις και έγκριση στο ΚΕΣΥ. Αυτό διαρκεί τρεις μήνες! Στο ενδιάμεσο θα πρέπει η Ο.Ε.Υ. να συνεδριάζει τακτικά (προσκαλώντας κάθε φορά στις συνεδριάσεις τους γονείς ή τον μαθητή, αν γίνεται), να κάνει απολογισμό και να αναπροσαρμόζει το πρόγραμμα (υπό την επίβλεψη του ΚΕΣΥ) και στο τέλος, αφού κάνει τον τελικό απολογισμό των αποτελεσμάτων των δράσεων που έγιναν, θα μπορεί να ζητήσει από το ΚΕΣΥ να κάνει διάγνωση. Το ΚΕΣΥ θα τα λάβει όλα αυτά υπόψη, καθώς και το αίτημα των γονιών και θα κρίνει αν και πότε θα ορίσει ημερομηνία αξιολόγησης του μαθητή!
Στην ίδια κατεύθυνση κινείται και η πρόσφατη έμπνευση του Υπουργείου σχετικά με την Ενισχυτική. Σύμφωνα με έγγραφο (20116/11-02-2019), ορίζεται πως εκπαιδευτικοί πρέπει να συμπληρώσουν φύλλα περιγραφικής αξιολόγησης για μαθητές που παίρνουν μέρος σε Ενισχυτική Διδασκαλία, ενώ τη διδασκαλία αυτή την κάνουν άλλοι εκπαιδευτικοί! Είναι φανερό το άνοιγμα ενός πολύ άθλιου δρόμου, που τελικά οδηγεί στην αξιολόγηση εκπαιδευτικού από εκπαιδευτικό!
Είναι εκπληκτικό πως όλα αυτά έχουν γίνει σε λίγους, μόλις, μήνες. Για όλα τα παραπάνω, η ΕΛΜΕ είχε εκδώσει αναλυτικές ανακοινώσεις. Έχει, όμως νόημα να εντοπίσουμε την κοινή αντιδραστική λογική όλων των παραπάνω μέτρων.
Το παζλ της επίθεσης στους εκπαιδευτικούς προχωρά όχι μόνο στο μισθολογικό και στο συνταξιοδοτικό, αλλά και στο επίπεδο των εργασιακών σχέσεων. Η αποχή από την αξιολόγηση δίνει τη δυνατότητα στο κίνημα να κερδίσει χρόνο και να προσπαθήσει να συγκροτήσει καλύτερα τις αντιστάσεις του, αλλά δεν αρκεί.. Ο βομβαρδισμός μέτρων, αποφάσεων και εγκυκλίων δείχνει πως απαιτείται η συγκρότηση ενός κεντρικού αγώνα σύγκρουσης με την πολιτική του συστήματος και των κυβερνήσεών του, ενός αγώνα με στόχο τη διεκδίκηση διορισμών, μόνιμης σταθερής δουλειάς με δικαιώματα και δωρεάν δημόσιας παιδείας.
ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ - ΟΧΙ ΣΤΗΝ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
ΑΝΑΤΡΟΠΗ ΟΛΟΥ ΤΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ και ΑΥΤΟΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ
ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΣΥΝΔΙΚΑΛΙΣΤΙΚΕΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΕΣ